Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Gentiana lutea & Mercurialis annua

fotò
fotò
Genciano

Gentiana lutea

Gentianaceae

Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.

Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.

Descripcioun :
La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.

Usanço :
Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).

Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae


Ordre : Gentianales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre

Liò : Pasquié - Prado umido - Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753

fotò
fotò
Mercuriau

Mercurialis annua

Euphorbiaceae

Àutri noum : Marcuriau, Marturiau, Mourtuau, Cagareletto, Basèli-bastard.

Nom en français : Mercuriale.

Descripcioun :
Lou mercuriau se plais proche dis oustau e dins lis escoumbre. Es uno planto annalo emé de fueio dentado d'un verd un pau sourne. La planto èi diouïco que fai si flour masclo e femello sus de pèd diferènt (fotò). Coumpara emé Mercurialis huetti que ié sèmblo proun.

Usanço :
Coume d'ùni de si noum lou dison, es uno planto un cop manjado que douno uno grosso fouiro. Parèis qu'es estado utilisado contro lou quiéu tapa (O. Madon) e que sarié bono contro la tensioun. Dins tóuti li cas èi couneigudo pèr tua li lapin, adounc es uno planto empouisounanto que fau se n'en mesfisa.

Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Mercurialis
Famiho : Euphorbiaceae



Coulour de la flour : Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms - Estiéu - Autouno - Ivèr

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Champ - Paret
Estànci : Termoumediterran à
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Mercurialis annua L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CCC
CCC
CCC
CCC
C
CC
C
C

Gentiana lutea & Mercurialis annua

ges
ges
ges
ges
ges
C
C
CC

Coumpara Genciano emé uno autro planto

fotò

Coumpara Mercuriau emé uno autro planto

fotò